O rezerv kolay bulunmadı, yıllarca gaz aradık
Karadeniz’de onlarca sondajdan sonra müjdeli haber 320 milyar metreküple gelirken geçmiş yılların sondaj verileri de belli oldu. Karadeniz’de yaklaşık 30 yıldan bu yana 41 deniz arama kuyusu açıldı. Bunlar arasında birçok hidrokarbon bulgusuna rastlandı ancak ekonomik değer getirecek, uzun süreli üretim yapılabilir herhangi bir rezerve rastlanamamıştı. Türkiye’nin Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde (MEB) yaptığı bu sondajlarda 17 kısa süreli gaz üretimi bulgusuna rastlandı. Dört kuyuda da gaz emaresi tespit edildi. 11 kuyu ise ‘kuru’ çıktı. Altı kuyuda da petrol emarelerine rastlandı. Bu kuyular arasında Limanköy-1 ve 2, Şile-1, Karadeniz-1, İğneada-1 , Istranca 1 ve 2, Bayhanlı-1, Durusu-1, Alaplı-1, Gülüç-1, Akkaya 1-2 ve 3, Kuşkayası-1, Sürmene-1, Hopa-1, Çayağzı-1 gibi alanlar bulunuyor. Buralarda yapılan sondajların derinlikleri bin metrelerden 4.000 metrelere kadar çıkıyor.
MARMARA’NIN TARİHİ PARLAK DEĞİL
Yine Karadeniz bölgesinin kara alanlarında delinen 30 hidrokarbon arama kuyusunda ise benzer sonuçlar alındı. Edinilen verilere göre, dokuz kuyuda gaz emaresine rastlanırken 14 kuyu kuru çıktı. Bazı kuyulardan ise sadece su çıktı. Bu alanlar arasında da Karasu 1-, Sinop-1, Akveren-1, Erfelek-1, Badut-1, Serhat-1, Filyos-1 gibi bölgelerde yapıldı. Karadeniz’in yanı sıra Marmara Denizi’nde de çeşitli sondaj çalışmaları yapılmıştı. Bugüne kadar yapılan yaklaşık 10 alanda birçoğu kuru çıkarken bazı bölgelerde de kısa süreli gaz üretimi bulgusuna rastlandı. Kuzey Marmara Bölgesinde altı sondaj yapıldı. Ayrıca Doluca ve Işıklar gibi bölgelerde çeşitli aramalar yapılmıştı.
GAZ KONTRATLARI DAHA UCUZA YENİLENEBİLİR
Karadeniz’deki keşif, doğalgazda dünyadaki dengeleri Türkiye lehine çevirecek. Türkiye’nin yıllık doğalgaz üretimi 2019 sonu itibarıyla 473,8 milyon metreküpe yükselirken, doğalgaz ithalatı da 45,2 milyar metreküp oldu. Türkiye’nin doğalgaz ithalatında geçen yıl yüzde 33,6 ile en büyük payı alan Rusya’yı, yüzde 21,2 ile Azerbaycan ve yüzde 17,1 ile İran takip etti. BOTAŞ ve özel sektörün Rusya’nın devlet şirketi Gazprom ile 8 milyar metreküp gaz ithalatını kapsayan uzun vadeli sözleşmeleri 2021’de sona eriyor. Aynı tarihte, Azerbaycan ile yapılan 6,6 milyar metreküp gaz kontratının süresi ve Nijerya ile de 1,3 milyar metreküpü kapsayan uzun vadeli LNG anlaşmasının süresi de doluyor. Ayrıca, Cezayir ile 4,4 milyar metreküpü kapsayan uzun vadeli LNG kontratının süresi 2024’te, Rusya’dan Mavi Akım boru hattıyla ithal edilen 16 milyar metreküplük gaz sözleşmesinin süresi 2025’te ve İran ile yapılan 9,6 milyar metreküplük uzun vadeli gaz kontratının süresi ise 2026’da sona eriyor. Uzmanlara göre, Karadeniz’deki 320 milyar metreküplük doğalgaz rezervi söz konusu kontrat görüşmelerinde Türkiye’nin elini güçlendirirken, ticaret merkezi olma hedefini gerçekleştirmesine de yardımcı olacak. Yatırım ve danışmanlık şirketi APLUS Enerji Ortağı Volkan Yiğit, “Türkiye’nin uzun dönemli doğal gaz tedarik anlaşmalarının 16 milyar metreküplük kısmının 2021 yılında biteceğini biliyoruz. Keşfin en büyük katkılarından biri de bu sayede olacak. Sözleşme yenileme görüşmeleri sürerken, hem küresel piyasalardaki fiyatların düşük gitmesi hem de doğalgaz keşfimiz bizi çok avantajlı bir konuma getirebilir” dedi.
ELEKTRİK DE UCUZLAYACAK
Söz konusu keşfin etkisinin sadece doğal gazla kalmayacağına dikkati çeken Volkan Yiğit, şunları kaydetti: “Türkiye daha ucuz gaza erişim sağlayabileceği ve piyasaya daha düşük fiyatlı gaz sunabileceği için, Avrupa’dan daha ucuz elektrik üreten bir ülke haline de gelebilecek. Sanayici daha ucuza elektrik kullandığında, bu otomatik olarak ihracat potansiyelini de artırıyor. Bu yüzden hem elektrik hem de doğal gaz ticaretine ivme kazandıracak bir sürecin de ilk adımı olarak görebiliriz.”
ORUÇ REİS’E YENİ NAVTEX
Oruç Reis sismik araştırma gemisi, Kıbrıs açıklarında hidrokarbon arama çalışmalarına 27 Ağustos’a kadar devam edecek. Gemimizin sismik çalışma yürüteceği alan için 27 Ağustos’a kadar devam edecek yeni Navtex (Denizcilere Duyuru) ilan edildi. İlan daha önce 23 Ağustos olarak duyurulmuştu, yeni bildiriyle görev süresi 4 gün uzatılmış oldu. Oruç Reis, kıta sahanlığı ve doğal kaynak aramaları başta olmak üzere her türlü jeolojik, jeofizik, hidrografik ve oşinografik araştırmaları gerçekleştirebiliyor.
Türkiye Gazetesi
