‘Tıbbi atıklar, koronavirüsün yanı sıra farklı bulaşıcı hastalıkların da yayılmasına neden olabilir’
Koronavirüs salgınını ile çabayla beraber çoğalışa geçen tıbbi atıkların bir araya gelmesinden bertaraf edilmesine kadar uzanan süreç hayati ehemmiyet taşıdığı belirtiliyor. Uzmanlar, kaidelere uygun yürütülmeyen sürecin, salgın ile beraber bulaşıcı hastalıkların yaygınlaşmasına da neden olabieceğini kaydoluyor. Mevzu hakkında söylemelerde bulunan Erkanlı Holding İdare Heyeti Başkanı Rıza Erkanlı, tıbbi atıkların bertaraf edilmesi ile alakalı sürecin hayati ehemmiyet taşıdığının altını çizdi.
Erkanlı Holding bünyesinde yer alan Eral Atık Yönetimi işletmeyi ile bu alandaki değişik grup işletmeleri ile atıkların bertaraf edilmesi mevzusunda çalışmalar yürüttüklerini anlatan Erkanlı, tıbbi atıkların üç farklı grupta bir araya geldiğini salgınla çaba kapsamında tüm sağlık kurumuların maksimum kapasite çalıştığını ve yoğun bir rehabilitasyon sürecinin yaşandığını andırdırdı.
Erkanlı, bu kapsamda çoğalan tıbbi ve kontamine atıkların ‘Tıbbi Atıkların Hakimiyeti’ idaremeliğine uygun biçimde ayrıştırılarak insanların temas edemeyeceği biçimde biriktirilmesi, acelelikle de bertaraf edilmesi gerektiğini vurguladı.
Tıbbi atıkların enfeksiyon yapıcı atıklar, patolojik atıklar ve kesici-delici atıklar olarak üç gruba böldüğünü anlatan Erkanlı, “Sıhhat alanında kullanılan tüm atıklar ‘tıbbi atık’ olarak adlandırılıyor. İğneler, hekim ve hemşire eldivenleri, operasyon kıyafetleri, bistüriler, lam ve lamel gibi laboratuvar etrafına ait atıklar, karantina atıkları gibi kullanılmış tıbbi malzemeler de bu kapsamda yer alıyor” diye konuştu.
“Her atık için farklı renkte çöp torbası kullanılıyor”
Tıbbi atıkların bertaraf edilmesi operasyonları ile alakalı bilgiler veren Erkanlı, ayrıştırma sürecinin daha basit ilerlemesi için ‘Beynelmilel Biyotehlike’ armayı ile içerisinde hangi tıbbi atığın yer aldığının üzerinde yazılı olduğu ve her atık için farklı renklerde olan çöp torbalarının kullanıldığını belirtti.
Erkanlı, “Tıbbi atıklar, ara depolama kuruluşlarına gönderilemez. Patolojik atıklar yakma usulüyle bertaraf edilir. Ancak rastgele bir kimyeviyle muamele görmemiş kan torbaları ve kan yedekleri dâhil beden parçaları ve uzuvları sterilizasyon kuruluşunda işlenebilir.” dedi.
“Tıbbi atıklar başka atıklarla karıştırılmamalı”
“Tıbbi atıklar, kaynağında ve değişik atıklardan ayrı biriktirilir. Bunlar asla belediye atıkları, ambalaj atıkları, riskli atıklar gibi atıklarla karıştırılamaz” bilgilerini veren Erkanlı, şu söylemeleri yaptı: “Tıbbi atıkların bir araya gelmesinde; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı, orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kg kaldırma kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve üzerinde ‘Beynelmilel Biyotehlike’ armayı ile ‘Dikkat! Tıbbi Atık’ ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılır. Torbalar en fazla dörtte üç oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır. Torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıştırılamaz, atıklar torbasından çıkarılamaz, boşaltılamaz ve başka bir kaba aktarılamaz.”
“Atık torbaları geri kazanılamaz, tekerrür kullanılamaz”
Patolojik atıkların da ayrı bir biçimde; aynı gözetici özelliklere sahip ‘Beynelmilel Biyotehlike’ armasının yer aldığı kırmızı renkli plastik biriktirme kapları içinde bir araya geldiğini anlatan Erkanlı, “Bu kaplar da dolduktan sonra açılamaz, boşaltılamaz, geri kazanılamaz ve tekerrür kullanılamaz. Rastgele bir kimyeviyle muamele görmemiş kan torbaları ve kan yedekleri dâhil beden parçaları ve uzuvları bu torbalara bir araya gelebilir” dedi.
Erkanlı, kesici ve delici özelliği olan atıkların da aynı kriterlere sahip plastik veya aynı özellikleri barındıran kartondan kutu ya da konteynerler içinde bir araya geldiğini söyledi.
Erkanlı, “Bu kaplar da tıbbi atık torbalarına konur. Kesici-delici atık kapları dolduktan sonra sıkıştırılamaz, açılamaz, boşaltılamaz ve geri kazanılamaz.” diye konuştu.
Akışkan tıbbi atıkların da aynı özelliklere sahip turuncu renkli torbalarda muhafaza edildiğini anlatan Erkanlı, “Tıbbi atıkların; çevreye dağılmadan ve sızıntı suları akıtılmadan tıbbi atık operasyona kuruluşuna taşınması gereklidir.” dedi.
“Hepimiz tıbbi atık üreticisiyiz”
Tıbbi atıkların; kan ve kan misallerini kapsayan akışkan atıkları da barındırdıklarından dolayı; değişik hastalıkların dağılmasına neden olabileceğini anlatan Erkanlı, “Tıbbi Atıkların Hakimiyeti idaremeliğine uyulması hayati ehemmiyet taşıyor. Aksi takdirde hem salgın daha fazla dağılabilir hem de bulaşıcı hastalıklar ortaya çıkabilir. Bunların yaşanmaması için ihtiyatların alınması, atıkların şipşak tahrip edilmeleri zorunlu.” diye konuştu.
“Salgın süreci ile beraber sıhhat kuruluşlarının dışında artık hepimiz tıbbi atık üreticisiyiz.” ifadelerini kullanan Erkanlı, “Kullandığımız eldiven ve maskeleri olağan atıklar gibi atamayız. Bu surattan öncelikle belediyelerin tıbbi atıklar için ayrı bir ayrıştırma ve toplama sistemi kurması koşul. Sistem oturana kadar da herkesin kullandığı eldiven ya da maskeyi bir poşetin içine koyması, ağzını bağladığı poşeti de çöp paketine atması zorunlu. İngiliz kamu sıhhati otoritesinin yayınladığı bilgiye göre koronavirüs atıklarda 72 saate kadar yaşayabiliyor. Bu nedenle atıklar mevzusunda kaidelere uymamız hayati ehemmiyet taşıyor. Kaidelere uymazsak bu atıklarla temas eden herkese virüs bulaştırabiliriz. Ayrıca 500 bini bulan atık toplayıcısı var. Aileleri ile beraber bu sayı 2 milyona yanaşıyor. Maske, eldiven gibi tıbbi atıkları poşete koymadan atmak; bu 2 milyon insanın yaşamını da riske atmak demek.” dedi.
