Başar Sabuncu

Başar Sabuncu Biyografisi

Oyun ve senarist, tiyatro ve sinema yönetmeni, tercüman, sahne tasarımcısı

Başar Sabuncu, 9 Eylül 1943 tarihinde istanbul’da doğmuştur.

1961 yılında birincil ameneyimleri yaşadığı Saint Joseph Lisesi’ni bitirdi. Tiyatro mesleğine önce oyuncu olarak başladı.

Başar Sabuncu, bir süre Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne devam etti, sonradan İstanbul Üniversitesi Fransız Filolojisi Bölümü’nüde okudu fakat sonlandıramadı. Bunun yanında oyun ve devamlılık yazarlığı yaptı, sinema filmleri yönetti. Peşinde çalışmalarını yazarlık ve yönetmenlik alanlarında yoğunlaştırdı.

İlk oyunu Kargalar, 1962 yılında Devlet Tiyatrosu’nca sahnelendiğinde, 19 yaşındaydı. 1964-1969 yılları aralarında TRT Ankara Radyosu tiyatro bölümünde görev aldı; arasında İlyada, Don Kişot, Goriot Baba gibi başyapıtların da bulunduğu 18 yapıtı radyo için oyunlaştırdı; 100’ü aşkın radyo oyun dizisini yönetti. sonra 1974 yılında Muhsin Ertuğrul‘un çağrısı üzerine İstanbul’da Şehir Halkı Tiyatroları’nda rejisörlük yaptı.

12 Mart 1971 Muhtırasından sonradan iki yıl değin yurt dıştan Fransa’da yaşadı. Fransa’da iki sene tiyatro araştırmalarının peşinde, Türkiye’ye dönüşünde, Muhsin Ertuğrul’un çağrısı üstüne, 1974’de yönetmen olarak İstanbul Kent Tiyatroları’na katıldı. Kurumda “Yerinden Idare”‘in uygulanmasına öncülük etti; Üsküdar ve Fatih sahnelerinin sanat yönetmenliği görevlerini üslendi. 12 Eylül 1980 darbesinden daha sonra “Aydınlar Dilekçesi” zarfında, askeri mahkemede yargılandı. Görevine son verilmesinin peşinde, Berlin’de, Schaubühne Tiyatrosu’nda İşgal oyununu yönetti.

1982-1983 yıllarında ise, Sururi-Cezzar Tiyatrosu’nda, özgün oyun Kaldırım Serçesi ile Şöhret Tiyatrosu’nda Brecht düzenlemesi Şvayk Hitler’e Karşısında ve Prosper Mérimée uyarlaması Kan ve Gül (Karmen) müzikli oyunlarını sahneledi.

İlk beş senaryosu diğer yönetmenlerce perdeye taşındı; 1985’den başlayarak, kendi senaryolarından, altı film gerçekleştirdi. Fazla sayıda uluslararası şenlikte Türkiye sinemasını temsil etti. 1988’de Londra’da British Film Institute; 1991’de Paris’te Fransız Sinematek’i; 1992’de Montpellier Festivali göre, adına tüm filmlerinin gösterildiği saygı haftaları düzenlendi.

1988 yılında Şehir Halkı Tiyatroları’na döndükten daha sonra, bu kurumda ve Devlet Tiyatroları ile özel tiyatrolarda 30’u aşkın tiyatro yapıtının yönetmenliğini üstlendi. Şehir Halkı Tiyatrosu’nun İstanbul Belediyesi karşısındaki “sanatsal bağımsızlığı” konusunda, yda emeklilik yaşını beklemeden, kurumdan ayrıldı.

1985 yılında Şener Neşelendirici ile “Çıplak Yurttaş” filmini çekti. 1986 yılında Müjde Ar ile de “Kupa Kızı” ve devamları filmlerini çekti.

Başar Sabuncu, 1965 yılında oyuncu, yazan Sevgi Yenen (Soysal) ile evlendi. 1971 yılında boşandılar.

Başar Sabuncu, tiyatro oyuncusu Sevil Candan Sabuncu ile evlidir.

Uzun süredir kanser tedavisi görmekte olan Başar Sabuncu, 17 Haziran 2015 tarihinde 72 yaşında istanbul’da ölmüştür.

Yönettiği sinema filmleri:
1985 – Çıplak Yurttaş
1986 – Asılacak Bayan
1986 – Kupa Kızı
1987 – Kaçamak
1988 – Varlıklı Mutfağı
1994 – Yolcu

Senaryosunu yazdığı sinema filmleri:
1975 – Şöhret Budalası (Istikamet: Bilge Olgaç)
1979 – Adak (Yön: Atıf Yılmaz)
1980 – Talihli Amele (Istikamet: Atıf Yılmaz)
1983 – Şalvar Davası (Aristofanes‘den esinlenme / Yön: Kartal Tibet)
1984 – Namuslu (Yön: Ertem Eğilmez)
1985 – Çıplak Yurttaş
1986 – Asılacak Bayan (Pınar Kür‘ün romanından)
1986 – Kupa Kızı (Joseph Kessel‘in “Belle de Jour” romanından)
1987 – Kaçamak
1988 – Zengin Mutfağı (Vasıf Öngören‘in oyunundan)
1989 – Kaldırım Serçesi (TRT/TV)
1994 – Yolcu (Nazım Hikmet‘in oyunundan)

Yönettiği tiyatro oyunlarından bazıları:
1970 – Çark (B.S.) – Serezli/Aşkıner Tiyatrosu
1974 – Beyhude Dünya (Oktay Arayıcı) – İstanbul Şehir Halkı Tiyatrosu
1975 – İşçi Babası Ömer Ağa ile Küçükhanımın Şöförü Recep (B.Brecht/B.S.) – Oyuncular Birliği
1976 – Ferhat ile Sevimli (Nazım Hikmet) – İstanbul Şehir Tiyatroları
1977 – Kardeş Payı (Orhan Kemal) – İstanbul Büyük Kasaba Tiyatroları
1977 – Varlıklı Mutfağı (Vasıf Öngören) – İstanbul Şehir Tiyatroları
1978 – Murtaza (Orhan Kemal) – İzmir Devlet Tiyatrosu
1979 – Hitler Faşizmi’nden Hayat’ı Hakikiye Sahneleri (Bertolt Brecht) – İstanbul Kent Tiyatroları
1980 – Bahar Noktası (W. Shakespeare) – İstanbul Şehir Halkı Tiyatroları
1981 – İşgal (B.S.) – Shaubühne/Berlin
1982 – Kaldırım Serçesi ( B. Sabuncu) – Sururi/Cezzar Tiyatrosu
1984 – Şvayk Hitler’e Karşısında (Bertolt Brecht) – Şan Tiyatrosu
1985 – Kan ve Gül (Prosper Mérimée/Carmen’den uyma) Şöhret Tiyatrosu
1990 – Bay Hiç / Ölümsüzlük Kitabevi (Sabahattin K. Aksal) – İstanbul Kent Tiyatroları
1991 – Fırtına (William Shakespeare) – İstanbul Devlet Tiyatrosu
1992 – Hazin Bir Komedi (Şefik Onat) – İstanbul Kent Tiyatroları
1993 – Sular Aydınlanıyordu (Nezihe Meriç) – İstanbul Şehir Halkı Tiyatroları
1994 – Palto (Nikolay Vasilyeviç Gogol) – İstanbul Büyük Kasaba Tiyatroları
1995 – Kanlı Düğün (F. G. Lorca) – İstanbul Şehir Halkı Tiyatroları
1997 – Bir Cet Krallığım (Shakespeare/Sabuncu) – İstanbul Büyük Kasaba Tiyatroları
1998 – Balkon (Jean Genet) – Tiyatro Stüdyosu
1999 – Romeo ile Juliet (W.Shakespeare) – İstanbul Şehir Halkı Tiyatroları
2001 – Cümbür Cemaat Aynı Bahçede (Anton Çehov/Sabuncu) – İstanbul Kent Tiyatroları
2007 – Beyazıt (Jean Racine) – İstanbul Şehir Halkı Tiyatroları

Sahnelenmiş tiyatro oyunları:
1962 – Kargalar – Devlet Tiyatrosu
1966 – Şerefiye – Devlet Tiyatrosu (1966-68) / Nürnberg (1984) / Amsterdam (1988)
1969 – Çark – Devlet Tiyatrosu (1969) / Serezli-Aşkıner Tiyatrosu (1969)
1971 – Zemberek – Dostlar Tiyatrosu (1971) / Ankara Deneme Sahnesi (1972)
1972 – Mutemet Ali Rıza Beyin Yaşanmış Yaşam Hikayesi – Devlet Tiyatrosu (1972) / İstanbul Ş.T. (1974)
1975 – İşçi Babası Ömer Ağa İle Küçükhanımın Şöförü Recep (Brecht’E “Nazîre”) – Oyuncular Birliği
1974 – Memurlar – İti Yayını (1974) / Ankara Test Sahnesi (1974)
1977 – İşgal – İstanbul Büyük Kasaba Tiyatrosu (1977) / Berlin Schaubühne (1981)
1982 – Kaldırım Serçesi – Gülriz Sururi–Engin Cezzar Tiyatrosu
1983 – Kan ve Gül (Prosper Mériméé/Carmen’den adaptasyon) Şöhret Tiyatrosu
1989 – Sayın Muhbir Vatandaşlar – Yeditepe Oyuncuları
1997 – Bir Ata Krallığım (Shakespeare’den Kurgulama) – İstanbul Kent Tiyatrosu
2001 – Herkes Aynı Bahçede (Çehov “Çeşitleme”) – İstanbul Şehir Tiyatrosu
2010 – Lades Ya Da Aile Ocağı – Müjdat Gezen Tiyatrosu