İhap Hulusi Görey

İhap Hulusi Görey Biyografisi

Grafik tasarımcısı, illüstratör, karikatürist dediğimiz zaman kuşkusuz akla gelen birincil isimlerden birisidir.

İhap Hulusi Görey’in Atatürk‘ün siparişi üzerine 1932 yılında tasarladığı ALFABE’nin kapağı yıllarca ilkokul birinci sınıflarında okutuldu.

İhap Hulusi Görey, 28 Kasım 1898 tarihinde Kahire, Darı’da doğmuştur. Babası Darı‘ın ünlü mimar ve müteahhiti olan Ahmet Hulusi’dir. Aslen Erzincan‘ın Kemah ilçesinden olan dedesi askeri tahsis ile Sultan Abdülaziz zamanında gönderildiği Mısır’da Darı Hıdiv’inin maiyetinde devir yaparken ailesi ile buraya yerleşmiştir. İhap Hulusi Görey, birincil ve orta tahsilini Kahire‘deki İngiliz okullarında yaptı. I Dünya Savaşı sırasında Kahire İngiliz işgaline uğrayınca İstanbul‘a döndü. Kardeşlerinden Yavuz Görey Türkiye’de ünlü bir heykeltıraş, Nihat Hulusi ise Mısır’ın önde gelen müzecilerinden birisi olmuştur.

İhap Hulusi Görey, 1917 yılında Almanya‘da yaşayan bir ressamdan postayla fotoğraf dersleri aldı, 1920 yılında resim eğitimi görmek üzere Almanya‘ya gitti. Önce Münih‘te Heimann Schule atölyesinde üç yıl çalıştı. 1923 yılında düzenlenen Galatasaray Sergisi‘ne Almanya‘da yaptığı çalışmalarıyla katıldı. sonradan Kunstgewerbe Schule’ye devam ederek tahsilini tamamlayan İhap Hulusi, 1925 yılında İstanbul‘a döndü.

İhap Hulusi Görey, Arapça, Almanca, İngilizce ve Fransızca bilmesi nedeniyle babası tarafından Dışişleri Bakanlığı’na girmesi istendi, kısa bir zaman Dışişleri Bakanlığında çalıştıysa da sonunda memuriyeti reddetti ve hayatını resim yaparak kazanmakta ısrar etti. Kendini takdim etmek için önce zamanın en gözde dergisi olan ve yöneticisi Yusuf Ziya Ortaç’ın olduğu Akbaba dergisinde Münif Fehim Özarman ve Ramiz Gökçe‘yle birlikte karikatürist olarak çalıştı.

Akbaba dergisinin idareci Yusuf Ziya Ortaç, İhap Hulusi’nin eserini

“…İçinden bir karikatür çıktı zarfın. Ama bildiğimiz karikatürlerden yok. Ne fotoğraf-karikatür, ne karikatür-fotoğraf. Alışmadığımız, görmediğimiz bir sanat işi. İmza yerinde bir üçgen ve eski harflerle İhap Hulusi, sene 1923…” sözleriyle anlatmıştır. Ortaç’ın adını koyamadığı bu çalışma İhap Hulusi imzasını içeren bir grafik çalışması idi. Ve İhap Hulusi’nin çizimleri Akbaba dergisinin kapaklarını süslemeye başladı.

İhap Hulusi Görey, zamanla afiş çalışmalarına yük verdi. Afişi yaparken “Keşif”un önemine değinerek “Seyredenlerin ilgisini çekmeli ve düşündürmeli” diye yorumladı. İlk poster siparişini 1927 yılında aldı; bu, İzmir’den İnci Diş Macunları’nın reklam afişi idi.

İhap Hulusi, çoğu gazete ilanı ve poster siparişi almaya başlayınca 1929 yılında İstanbul‘da ilk atölyesini kurdu. Kulüp Rakısı etiketi (1930) ve Atatürk‘ün siparişi üzerine Türk alfabesinin kapağını (1932) tasarladı, İhap Hulusi’nin çizdiği Alfabe kapağı 1970’li yıllara dek kullanıldı. İhap Hulusi’nin genç Türkiye için yaptığı tasarımlar muhakkak Alfabe kapağı ile sınırlı kalmadı. Ziraat Bankası, Zirai Donatım Kurumu, Türkiye İş Bankası, Inşa ve Kredi Bankası, Garanti Bankası, Sümerbank, Emlak Kredi, Türk Ticaret Bankası, Maliye Bakanlığı (tahviller), Türk Hava Kurumu, Devlet Demir Yolları, Devlet Deniz Yolları, Tekel, Millî Piyango İdaresi vb. kurumların kurumsal kimliklerini oluşturdu. Kızılay, Yeşilay, Tariş ve birçok özel kuruluşa dağıtılmış çalışmalarıyla hizmet verdi.

Çoğu taşbaskısı olan yüzlerce egzersiz ile 50 yıllık bir dönemin endüstri, kalkınma, ticaret ve sosyal yaşamın gelişmelerini belgeledi. Yeni yerleşmiş bir devletin birincil uzman tasarımcısı olarak tanındı. Cumhuriyetin 10. yılında yaptığı hizmetlerden dolayı kendisine Atatürk tarafından kol saati armağan edildi. 1948 yılında Viyana Uluslararası Duvar Ilanı Sergisi’nde ‘Bursa ve İzmir’ adlı afişleriyle derece aldı.

Bugünkü adıyla Millî Piyango olan Tayyare Piyangosu idaresi için 45 sene, Tekel İdaresi için 35 yıl çalışan İhap Hulusi Görey, bu süreçte yurtdışında da adını duyurdu. Bayer’in afiş ve etiketleri, Darı’ın Tekel İdaresi, Devlet Demir Yolları ve kent hatlarına ait ve ilanları, ünlü İngiliz viskisi John Haigh’ın, İtalyanların Cinzano ve Fernet Branca’sının duvar ilanı ve etiketleri İhap Hulusi göre yapıldı.

Türkiye’deki birincil grafik tasarım sergisini 1935 yılında İstanbul‘da, Beyoğlu’nda açtı. Suluboya çalışmalarının yanı sıra, son yıllarında hat sanatını modernize ederek başarılı örnekler verdi.

İhap Hulusi Görey, 1978 yılında Grafikerler Iş Kuruluşu iftihar üyeliğine seçildi.

Ömrünün son yıllarında çizim yeteneğini yitiren İhap Hulusi Görey, tanıtımını yaptığı hiçbir kurum kadar sigortalanmamış olduğu için son yıllarını Şişli’deki dairesinde fakirlik içinde geçirdi. Son günlerinde Millî Piyango için yaptığı çizimlerden nedeniyle cüzi (düşük bir miktar) bir aylık bağlandıysa da bu parayı kullanmaya ömrü yetmedi.

İhap Hulusi Görey, 27 Mart 1986 tarihinde İstanbul’da 88 yaşında ölmüştür.