Karşılıksız Çek’e bağışlama yok mu?
Karşılık çek keşide etme ile ilgili bir değişim öngörülmüyor
Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre yalnızca 2020 Şubat Ayı’nda 12 bin 893 adet çek karşılıksız çıktı diyen İstanbul Kültürlü Üniversitesi (İAÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol Ulusoy “Covid-19 salgını karşılıksız çek sayısında patlama yapacaktır. Lüzum İçişleri Bakanlığı 16 Mart Genelgesi ile kapatılan işyerleri olsun, gerekse Define ve Maliye Bakanlığı kadar mücbir sebep hükümleri kapsamına alınan 16 sektöre ait işyerleri olsun, keşide ettikleri çekleri ödeme güçlüğü içine düşecekleri, birçoğunun çeklerinin karşılıksız kalacağı apaçık. 24 Mart 2020’de yürürlüğe giren 7226 sayılı Kanun ile 24 Mart 2020 tarihine dek işlenen karşılıksız çek para cezasını ödememe suçtan nedeniyle mahkûm olanların cezalarının infazı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla durduruldu. Oysa TBMM’de görüşülen İnfaz Kanunu bile hapis cezalarının belirtilen bir kısmını yatmış olanlara koşulsuz tahliye olanağı getirirken, karşılıksız çekten hapis yatanlara herhangi bir infaz indiriminin getirilmemesi, büyük hüsran oluşturdu. Bir De tahliyelerinin üç aydan sonra devamı da şarta bağlandı” dedi.
Kapanan iş yerleri hala açılmadı ve ne zaman açılacakları da belirli yok
Prof. Dr. Ulusoy, karşılıksız çek mağdurları için, “Keza meslek yerleri kapatılan, hem 33 milyondan fazla bir sayıya ulaşan sokağa çıkma yasağına tabi olanların keza de mücbir sebep kapsamına alınan karşılıksız çek mağdurlarının, şehirlerarası yolculuğun da yasaklandığı bir ortamda ticari faaliyetlerine devam etmeleri ya mümkün olmayacak ya da fazla güç olacaktır. Zaten Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden esinlenen Anayasa md 38/8’deki, ‘Hiç kimse, yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü yerine getirememesinden dolayı özgürlüğünden alıkonulamaz’ hükmünün dolanılması anlamına da gelen karşılıksız çek’e verilen adli para cezasının hapis cezasına çevrilmesinin hukuk sistemimizden tamamen kaldırılmasının tam zamanıdır. Bu sebeple TBBM’de siyasi partilerin vereceği bir öneri ile, senelerdir tartışılan ve çoğu esnafı mağdur etmiş olan Çek Kanunu 5’inci maddesi aşağıdaki gibi değiştirilirse, hiçbir şeyin çözümü olmayan çek’e hapis cezası kaldırılarak, koronalı karantina günlerinde büyük bir rahatlama sağlanacaktır. Cinayet Kanunlarına kadar mahkum olanların tahliyesiyle boşalan cezaevlerini, Çek Kanunu mağdurları ile doldurmayalım” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Erol Ulusoy ‘un önerdiği karşılıksız çek’e hapis cezasının kaldırılmasına karşın Çek Yasası değişikliği şöyle:
5941 sayılı Kanun’un birinci fıkrasının birinci ve ikinci cümleleri aşağıdaki gibi değiştirilmiştir
MADDE 5 – (1) “Üstünde yazılı bulunan düzenleme tarihine tarafından kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak ‘karşılıksızdır’ işlemi yapılmasına sebebiyet veren birey hakkında duruşma, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve vadesiz hesap açma yasağının devamına hükmeder…”
5941 sayılı Kanun’un birinci fıkrasının birinci cümlesindeki “…, canice verilmesine yer olmadığı, …” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
5941 sayılı Kanun’un onuncu ve on birinci fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.
